W dniu 11 maja 2019 r. na Stadionie PGE Narodowy w Warszawie odbył się 23. Piknik Naukowy, zorganizowany przez Polskie Radio i Centrum Nauki Kopernik. Historia Pikniku Naukowego to przykład wydarzenia kulturalno naukowego, które zainicjonowane przez środowisko naukowe, spotkało się z dużym zainteresowaniem społecznym i przez lata ewaluując, budzi nie gasnące zainteresowanie. Pierwszy Piknik Naukowy odbył się w 1997 roku na Rynku Starego Miasta w Warszawie. Wzięło w nim udział 17 instytucji naukowych oraz około 3 tysięcy zwiedzających. Przez kolejne lata, formuła tej imprezy nabierała coraz większego rozmachu i prestiżu, co znajdowało odzwierciedlenie w rosnącej liczbie wystawców oraz zwiedzających. Od 2008 roku Piknik organizowany jest wspólnie przez Polskie Radio i Centrum Nauki Kopernik, zaś od 2013 impreza ta odbywa się na Stadionie Narodowym w Warszawie. Co roku uczestniczy w nim około 200 instytucji z Polski i całego świata, zaś liczba osób zwiedzających utrzymuje się na poziomie powyżej 100 tysięcy. Różnorodność reprezentowanych dyscyplin naukowych, zarówno nauk ścisłych, humanistycznych, przyrodniczych, jak i społecznych oraz wielorakich pokazów i prezentacji, umożliwia poznanie oraz zrozumienie zjawisk zachodzących w naszym otoczeniu. Na atrakcyjność tego wydarzenia wpływa również fakt, że od 2001 roku każdy Piknik ma inny temat przewodni. W związku z tym, na kolejnych edycjach Pikniku prezentowane są nowe zdobycze myśli naukowej, nieszablonowe pokazy, zmuszające zwiedzających do abstrakcyjnego myślenia i stawiania różnorodnych pytań, na które nie zawsze istnieją proste odpowiedzi. Taka formuła, polegająca na otwartej dyskusji naukowej, wymianie poglądów, tworzy między wystawcami a zwiedzającymi szczególną synergię, będącą jednocześnie inspiracją dla obydwu stron.

Instytut Chemii i Techniki Jądrowej, związany już historycznie z Piknikiem Naukowym, przedstawił szereg tematów, w tym również nawiązujących do własnych wyników badań i działalności naukowej. Reprezentanci naszego Instytutu, wywodzący się przede wszystkim ze Studiów Doktoranckich, dzięki dużej wiedzy i umiejętnościom dydaktycznym, potrafili zainteresować i przekazać swoją wiedzę każdej grupie wiekowej, począwszy od najmłodszych a skończywszy na seniorach. Od momentu rozpoczęcia aż do zakończenia Pikniku Naukowego, stanowisko wystawowe IChTJ było nieustannie oblegane przez uczestników tego wydarzenia. Dostosowując się do hasła tegorocznego Pikniku, „My i Maszyny”, Instytut Chemii i Techniki Jądrowej zaprezentował kilka pokazów, które miały szczególne powiązanie z sektorem energetyki jądrowej. Na stanowisku bramki dozymetrycznej, wyposażonej w czujniki na stopy i dłonie, zwiedzający mieli okazję osobiście zapoznać się z zasadami działania tego urządzenia oraz dowiedzieć się o poziomach i rodzajach promieniowania, a także o jego powszechnym występowaniu w środowisku. Na każdym miejscu na Ziemi, w mniejszym lub większym stopniu, występuje promieniowanie tła i ma ono przyczyny zarówno naturalne jak i sztuczne. Stała ekspozycja na niskie wartości radiacji jest zjawiskiem powszechnym, uzależnionym również od położenia geograficznego. Prowadzący zademonstrowali aktywność promieniotwórczą różnego rodzaju przedmiotów powszechnego użytku, omawiając przy okazji zasady działania detektorów promieniowania, w tym licznika Geigera-Müllera, sondy alfa oraz detektora półprzewodnikowego. Inny pokaz dotyczył prezentacji Stacji Sterylizacji Wyrobów Medycznych i Przeszczepów IChTJ. Jest to jedyny w Polsce ośrodek zajmujący się sterylizacją radiacyjną wysokoenergetycznymi elektronami. Sterylizacja radiacyjna wykorzystuje silne właściwości bakteriobójcze promieniowania jonizującego, gdyż zarówno strumień kwantów promieniowania gamma jak i wiązka przyspieszonych elektronów powoduje nieodwracalne uszkodzenia błon komórkowych oraz zakłócenia procesu replikacji. Metodę tą stosuje się m.in. do:

• sterylizacji wyrobów medycznych, produktów leczniczych, kosmetyków
• sterylizacji przeszczepów biostatycznych i materiałów biomedycznych
• modyfikacji półprzewodników i pokrewnych produktów elektronicznych
• sieciowania polimerów
• higienizacji i utrwalania artykułów rolno-spożywczych, tj. przypraw suchych korzennych i warzywnych
• odkażania i dezynsekcji archiwaliów, zbiorów bibliotecznych i muzealnych

Kolejna prezentacja dotyczyła możliwości wykorzystania promieniowania jonizującego i sond scyntylacyjnych w przemyśle rafineryjnym. Zastosowane technik jądrowych umożliwia dokładną kontrolę szczelności wraz z lokalizacją nieszczelności w rurociągach, wymiennikach ciepła, reaktorach chemicznych, kolumnach rektyfikacyjnych i destylacyjnych, cold-boksach, zbiornikach podziemnych, dnach zbiornikach naziemnych oraz innych instalacjach przemysłu petrochemicznego. Urządzenia bazujące na wykorzystaniu metody radioznacznikowej pozwalają na dokonywanie pomiarów w trudno dostępnych sieciach wodociągowych, ściekowych, transportu mediów, jak również w obiektach o dużej wysokości i małej średnicy, oraz obiektach z wewnętrznymi wykładzinami lub wypełnionych katalizatorem.

Dziękujemy doktorantom oraz pracownikom naszego Instytutu.

Galeria Zdjęć