Raporty IChTJ. Seria A nr 5/2002
Kontrola emisji cząstek submikronowych to jeden z ważniejszych problemów ochrony środowiska naturalnego człowieka. Nowe proponowane rozwiązania technologiczne powinny zapewnić wysoką efektywność usuwania cząstek przy zachowaniu przystępnych kosztów inwestycyjnych i operacyjnych. Wśród wielu nowych technologii oczyszczania gazów technologia jednoczesnego usuwania SO2 i NOx, wykorzystująca energię wiązki elektronów, rozwija się pomyślnie wchodząc do przemysłowego zastosowania. W trakcie przebiegu procesu eliminacji szkodliwych zanieczyszczeń powstaje produkt będący mieszaniną siarczanu i azotanu amonu. Stałe cząstki tego produktu stanowią higroskopijny aerozol o submikronowych rozmiarach. Do ich usuwania z gazów odlotowych stosowano różne techniki filtracyjne: filtr tkaninowy, filtr z warstwą złoża porowatego i elektrofiltr.
W raporcie przedstawiono wyniki badań efektywności usuwania aerozoli soli amonowych w elektrofiltrze o specjalnej konstrukcji, współpracującym z instalacją radiacyjnego oczyszczania gazów odlotowych w elektrociepłowni (EC) "Kawęczyn". Na podstawie przeprowadzonych pomiarów określono wpływ parametrów procesowych na skuteczność pracy elektrofiltru. Maksymalna sprawność usuwania aerozoli z gazów odlotowych wynosiła 99,7%.
Pomiary stężenia zapylenia spalin na wlocie i na wylocie z elektrofiltru wykonywano za pomocą pyłomierzy firmy Sick, odpowiednio optycznym RM-41 i laserowym FW-100. Wielkość strumienia emisji i rozkład rozmiarów cząstek aerozolowych soli amonowych w strumieniu wlotowym, jak i wylotowym z elektrofiltru mierzono uniwersalnym impaktorem kaskadowym Mark III firmy Andersen. Skład chemiczny części rozpuszczalnej produktu wydzielonego w elektrofiltrze określono metodą chromatografii jonowej. Oznaczono również zawartość wilgoci w próbkach i udział części nierozpuszczalnej w wodzie. Analizy potwierdziły śladowe udziały tzw. pierwiastków ciężkich w masie próbek. Sole amonowe wydzielone na wewnętrznych częściach konstrukcji elektrofiltru, na skutek dużej ich higroskopijności łatwo aglomerowały tworząc stałe depozyty, które usuwano za pomocą strzepywaczy młotkowych lub pyłofonu.
Elektrofiltr wyposażony był w elektrody emisyjne (ulotowe) ostrzowe i elektrody osadcze (anody) w kształcie litery SIGMA. Elektrofiltr miał płaskie ogrzewane dno i był wyposażony w przenośnik zgrzebłowy służący do odprowadzania produktu na zewnątrz. Przeprowadzone badania przy określonej charakterystyce prądowo-napięciowej stref elektrofiltru stanowią weryfikację warunków pracy i dane wyjściowe do projektowania elektrofiltrów nowego typu służących do odpylania gazów z cząstek higroskopijnych.