Raporty IChTJ. Seria B nr 2/2014




BADANIE BIEGŁOŚCI ROŚLINY 13 - OZNACZANIE ZAWARTOŚCI As, Cd, Cr, Cu, Hg, Pb, Se I Zn W GRZYBACH SUSZONYCH (MAŚLAK SITARZ)

(Proficiency test PLANTS 13 – determination As, Cd, Cr, Cu, Hg, Pb, Se and Zn in dry mushroom powder (Suillus bovinus))

Ewelina Chajduk, Halina Polkowska-Motrenko, Marta Pyszynska, Jakub Dudek, Krzysztof Borowik, Sylwia Witman-Zając

W raporcie przedstawiono sposób przeprowadzenia i wyniki badania biegłości ROŚLINY 13, zorganizowanego w 2013 roku przez Instytut Chemii i Techniki Jądrowej we współpracy z Sekcją Chemiczną POLLAB-CHEM/EURACHEM-PL Klubu Polskich Laboratoriów Badawczych POLLAB oraz Stowarzyszeniem REFMAT. Badanie dotyczyło oznaczania zawartości całkowitej As, Cd, Cr, Cu, Hg, Pb, Se i Zn w grzybach suszonych. Badanie spełniało wymagania Przewodnika ISO/IEC 43-1:1997 oraz międzynarodowego zharmonizowanego protokołu IUPAC z 2006 r. Materiał do badań stanowiły grzyby zebrane na terenie Polski. Grzyby zostały oczyszczone, rozdrobnione i wysuszone w suszarni zgodnie z procedurą stosowaną przez producentów koncentratów spożywczych w Polsce. Frakcję materiału o średnicy ziarna poniżej 1 mm rozdozowano po 25 g do pojemników z poli(tereftalanu etylenu) i poddano sterylizacji przez napromienianie wiązką elektronów w akceleratorze liniowym dawką 28 kGy +/- 0,512%. Przeprowadzone badanie homogeniczności wykazało, że materiał był homogeniczny dla próbek o masie co najmniej 250 mg. Wartości przypisane (referencyjne) i ich niepewności wyznaczono na podstawie przeprowadzonego niezależnie porównania międzylaboratoryjnego, w którym wzięły udział 3 laboratoria referencyjne. Próbki do badań wraz z odpowiednimi formularzami informacyjnymi wysłano do 6 laboratoriów uczestniczących w badaniu biegłości. Wszystkie laboratoria nadesłały wyniki. Wyniki te zostały poddane obróbce statystycznej, a otrzymane wartości wskaźnika z, zeta oraz liczby En stanowią podstawę do oceny kompetencji laboratoriów.


Proficiency test PLANTS 13: determination of As, Cd, Cr, Cu, Hg, Pb, Se and Zn in dry mushroom powder has been described. The proficiency test has been provided by the Institute of Nuclear Chemistry and Technology with cooperation with POLLAB-CHEM/EURACHEM-PL and REFMAT Society according to ISO/IEC Guide 43-1:1997 and IUPAC International Har-monized Protocol (2006). Testing material was collected in a non-contaminated area in Poland. Particle fraction below 1 mm was collected and bottled in 25 g portions and irradiated in a particle accelerator with 28 kGy +/- 0.512% dose. Homogeneity testing shown that the material was homogenized for sample mass at least 250 mg. Assigned (reference) values and their uncertainties were established on the basis of the results of analysis provided by 3 reference laboratories. The testing samples were send to 6 laboratories participating in the proficiency test. All the laboratories had send results. The results supplied by the participants were statistically evaluated. Values of z-score, zeta-score and En numbers were used for the evaluation of the participating laboratory performance.