Zapraszamy do lektury nowego zeszytu „Postępów Techniki Jądrowej” (4/2024)

Szanowni Państwo,

z przyjemnością prezentuję Państwu najnowszy numer „Postępów Techniki Jądrowej”, w którym zgromadziliśmy szereg interesujących artykułów oraz doniesień dotyczących zagadnień związanych z nauką, technologią jądrową i energetyką.
W pierwszym artykule dr Wojciech Głuszewski przybliża zastosowanie spektroskopii DRS w badaniach radiolizy polimerów, otwierając tym samym dyskusję na temat innowacyjnych metod analitycznych w chemii. Na przykładach wybranych nietransparentnych dla promieniowania UV-Vis naturalnych i syntetycznych polimerów opisano możliwości wykorzystania spektroskopii absorpcyjnej w wersji odbiciowej światła rozproszonego (DRS) do badania zjawisk postradiacyjnej oksydegradacji tworzyw sztucznych. Ponadto omówiono wyniki testów odporności radiacyjnej papieru i bursztynu z punktu widzenia konserwacji obiektów istotnych dla dziedzictwa kulturowego.
Dr Krzysztof Rzymkowski w swoim artykule porusza kluczowe aspekty związane z małymi, modułowymi reaktorami jądrowymi (SMR), które mogą odegrać istotną rolę w przyszłości energetyki, szczególnie w kontekście rosnących wymagań dotyczących zrównoważonego rozwoju i redukcji emisji CO2. W artykule przedstawiono podstawowe problemy budowy projektowanych SMR, ukazując złożoność i znaczenie tej technologii w kontekście współczesnych wyzwań energetycznych. Projektowanie reaktorów to złożony proces, który wymaga uwzględnienia wielu aspektów technicznych, ekonomicznych, regulacyjnych oraz społecznych, aby zapewnić ich efektywne funkcjonowanie.
W kolejnym artykule dr inż. Andrzej Mikulski przedstawił stan energetyki jądrowej w Polsce oraz na świecie w latach 2023-2024, co z pewnością zainteresuje wszystkich, którzy śledzą rozwój tej kluczowej dla przyszłości energetycznej technologii. Zdaniem autora na świecie pozycja energetyki jądrowej pozostaje na niezmiennym poziomie, ale z oczekiwaniem wzrostu zainstalowanej mocy. Natomiast w Polsce realizowane są przygotowania do budowy pierwszego reaktora wielkoskalowego w gminie Choczewo (lokalizacja Lubiatowo-Kopalino). W przypadku małych reaktorów modułowych (SMR) notuje się znaczny spadek liczby firm zainteresowanych budową tego typu reaktorów. Autor zaprezentował zarówno osiągnięcia, jak i wyzwania w dziedzinie energetyki jądrowej, przed którymi stoimy.
Nie mniej interesującym jest wywiad z prof. Ryszardem Tadeusiewiczem przeprowadzony przez Marka Bielskiego, w którym poruszane są kwestie związane z rolą sztucznej inteligencji również w technologii jądrowej. Swojej szansy za pośrednictwem AI upatruje energetyka zarówno konwencjonalna, jak i jądrowa, ale też i termojądrowa. W przypadku fuzji jądrowej uruchomiono nawet specjalny unijny program badawczy. Rozwój sztucznej inteligencji ma potencjał, aby znacząco wpłynąć na wiele aspektów naszego życia, jednak wiąże się to z szeregiem wyzwań, które muszą być odpowiednio adresowane.
Oprócz artykułów zawarliśmy również doniesienia z kraju i ze świata, które pozwalają na szersze spojrzenie na wydarzenia związane z technologią jądrową.
Felieton pod tytułem „Dlaczego 13 października jest dniem szczególnym?” przygotował Marek Bielski. Choć na pierwszy rzut oka może się wydawać, że to tylko kolejny dzień jesieni. Warto przyjrzeć się temu dniu z bliska, aby zrozumieć, co sprawia, że jest on tak wyjątkowy.
W numerze nie zabrakło także miejsca na refleksję i upamiętnienie wybitnych postaci z naszej branży. Na zakończenie, pragniemy uczcić pamięć wybitnych naukowców, prof. dr. hab. Zbigniewa Majki oraz prof. dr. hab. Reinharda Kulessy, o których w pożegnaniach wspomniała dr Małgorzata Nowina Konopka.
Zapraszam do lektury, która, mam nadzieję, dostarczy Państwu inspiracji oraz wiedzy niezbędnej do dalszego angażowania się w rozwój technologii jądrowej i energetyki w naszym kraju. Korzystając z okazji w imieniu komitetu redakcyjnego „Postępów Techniki Jądrowej”, życzę wszystkim Czytelnikom Szczęśliwego 2025 Roku.

Krzysztof Madaj,
redaktor naczelny