Raporty IChTJ. Seria B nr 1/2007

W raporcie dokonano krótkiego przeglądu metod oszacowania dawki po ekspozycji na wysokie dawki promieniowania jonizującego oraz opisano walidację dwóch metod: mikrojądrowej według Müllera i Rode’a oraz przedwczesnej kondensacji chromatyny (PCC) połączonej z malowaniem trzech par chromosomów w limfocytach ludzkich.
Według Müllera i Rode’a częstość mikrojąder (Mn) w przeliczeniu na komórki dwujądrzaste z przynajmniej jednym Mn wzrasta liniowo do 15 Gy i nadaje się jako kryterium odpowiedzi do celów dozymetrii biologicznej. W pracy tych autorów badany był jednak tylko jeden dawca. Uzyskane w przedstawionych w raporcie badaniach wyniki dla pięciu dawców wskazują na znaczną zmienność osobniczą tak mierzonej odpowiedzi i na brak możliwości jej zastosowania dla celów dozymetrii biologicznej w przypadku dawek w zakresie od 5 do 20 Gy promieniowania gamma ⁶⁰Co. Liniową odpowiedź do 10 Gy obserwowano tylko w przypadku niektórych dawców. Natomiast zależność dawka-efekt mierzona metodą PCC dała wyniki na tyle dobre (niewielka zmienność osobnicza, brak efektu plateau w zakresie do 10 Gy), że po sporządzeniu krzywej kalibracyjnej można ją stosować do oszacowania dawki w przypadku ekspozycji na dawki do 10 Gy promieniowania X lub gamma ⁶⁰Co.

(in English)